Polska: co się zmieniło w ostatnich latach w ośrodkach narciarskich i plany na nabliższą przyszłość

Projekty "szalone" – wizje i kontrowersje

Tunel kolejowy pod Śnieżką – 9 km transgranicznych marzeń

Jednym z najbardziej ambitnych, a zarazem kontrowersyjnych projektów jest pomysł budowy tunelu kolejowego pod masywem Śnieżki, który połączyłby polski Karpacz z czeskim Pecem pod Śnieżką. Pomysł, który powraca kolejny raz (pierwsze koncepcje pojawiały się już w latach 90. XX wieku), zyskał drugie życie w czerwcu 2025 roku dzięki deklaracjom samorządowców z Dolnego Śląska.​

Parametry projektu:

• Długość tunelu: około 9 kilometrów (ok. 4 km po polskiej stronie, ok. 5,5 km po czeskiej)​

• Szacunkowy koszt: od 2,5 do 5,5 miliarda złotych​

• Obecna odległość drogowa: około 40 km, czas przejazdu około 45 minut​

• Odległość w linii prostej: zaledwie 15 km​

„Dojechaliśmy do Karpacza, ale tory nie mogą się kończyć, trzeba tę górę pokonać. Parę miliardów złotych i jesteśmy z drugiej strony. Środki finansowe myślę, że się znajdą" – zadeklarował marszałek województwa dolnośląskiego Paweł Gancarz. Wtórował mu wicemarszałek Michał Rado, który stwierdził: „Chcemy tę górę przewiercić".​

Prezes Kolei Dolnośląskich, Damian Stawikowski, również wyraził poparcie dla projektu: „To byłby hit na miarę europejską, a może nawet światową". Projekt miałby połączyć dwa największe karkonoskie kurorty, tworząc szybkie, transgraniczne połączenie, które mogłoby przyciągnąć turystów z całej Europy.​

Wyzwania projektu:

• Konieczność przejścia przez teren Karkonoskiego Parku Narodowego​

• Potrzeba uzyskania międzynarodowych zezwoleń i przeprowadzenia szczegółowych analiz wpływu na środowisko​

• Możliwy sprzeciw organizacji ekologicznych​

• Ogromne koszty – dla porównania, budowa niespełna 4-kilometrowego tunelu pod Pisarzową będzie kosztować 750 mln zł​

Jak na razie projekt pozostaje w sferze wstępnych koncepcji i nie został jeszcze rozpoczęty żaden oficjalny proces przygotowawczy.​

Babica k. Wadowic – najdłuższy kryty stok narciarski na świecie

Najbardziej spektakularnym projektem, który wkroczył w fazę decyzji administracyjnych, jest pierwszy w Polsce całoroczny kryty stok narciarski w miejscowości Babica koło Wadowic. W październiku 2025 roku burmistrz Wadowic Bartosz Kaliński wydał decyzję środowiskową, która pozwala inwestorowi rozpocząć starania o pozwolenie na budowę.​

Parametry projektu:

• Długość stoku: 650 metrów – najdłuższy kryty stok narciarski na świecie​

• Powierzchnia całkowita: około 4 hektarów (sama hala), całość kompleksu na 7 hektarach​

• Powierzchnia zabudowy: około 27 000 metrów kwadratowych​

• Nachylenie stoku: od 10 do 35 stopni​

• Pojemność: do 2000 osób jednocześnie​

• Parking: około 700 miejsc​

• Szacunkowy koszt: ponad 100 milionów złotych​

Dla porównania, dotychczasowy rekordzista, chiński L+Snow w Szanghaju, ma długość 460 metrów. Znany niemiecki Alpenpark Neuss oferuje stok o długości 300 metrów, co oznacza, że obiekt w Babicy będzie ponad dwukrotnie większy. Słynny kryty ośrodek narciarski w Dubaju (Mall of the Emirates) ma najdłuższą trasę 400 m, więc polski kompleks rzeczywiście ma szansę stać się fenomenem w skali światowej.​

Infrastruktura kompleksu:

• Stok dla początkujących i zaawansowanych narciarzy oraz snowboardzistów

• Nowoczesne wyciągi i systemy bezpieczeństwa

• System sztucznego naśnieżania utrzymujący temperaturę od -2 do -5°C​

• Restauracje, kawiarnie i sklepy sportowe

• Wypożyczalnia sprzętu i zaplecze serwisowe

• Strefa zabaw dla dzieci​

„To będzie najdłuższy kryty stok narciarski na świecie o długości 650 m. Jest to więc bardzo atrakcyjna i istotna dla naszego regionu inwestycja" – wyjaśnia burmistrz Wadowic Bartosz Kaliński. Inwestorem jest krakowski deweloper Wacław Prorok, który od lat skupował działki w Babicy pod budowę kompleksu turystycznego.​

Projekt architektoniczny przygotowała Pracownia Architektoniczna LA z Wadowic. Dzięki przeszklonym śluzom od strony północno-wschodniej, w sezonie zimowym stok będzie mógł funkcjonować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz hali. Inwestycja ma szansę przyciągnąć turystów nie tylko z Polski, ale z całej Europy, stając się symbolem nowoczesnej, zrównoważonej turystyki Małopolski.​

Inne ambitne wizje

Wśród innych projektów, które pojawiały się w dyskusjach, ale nie zostały zrealizowane lub pozostają w sferze wstępnych koncepcji, znajdują się:

• Kryty tor bobslejowy na Furmanowej w Zakopanem – projekt był wzmiankowany jako element planów rozwoju Szczyrku Mountain Resort, ale nie ma szczegółowych informacji o jego realizacji w Zakopanem​

• Całoroczne trasy zjazdowe w Muszynie – wizja stoków funkcjonujących niezależnie od warunków pogodowych na terenach, gdzie brak naturalnych walorów śnieżnych​

• Nowe trasy narciarskie na Gubałówce – plany modernizacji tego kultowego miejsca w Zakopanem​

Kontekst klimatyczny i technologiczny

Intensyfikacja inwestycji w polskich ośrodkach narciarskich jest bezpośrednią odpowiedzią na zmiany klimatyczne, które coraz mocniej wpływają na branżę sportów zimowych. Z artykułu opublikowanego w „Nature Climate Change" wynika, że ośrodkom położonym poniżej 1500 metrów n.p.m. grozi zagłada. Jeżeli temperatura wzrośnie o kolejny 1 stopień Celsjusza, nawet wysoko położone alpejskie kurorty mogą co drugą zimę mieć problemy z brakiem pokrywy śnieżnej.​

W Polsce problem jest jeszcze bardziej dotkliwy. Polska jest jednym z krajów, w których śnieżnych dni ubywa najszybciej. Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy opracował projekcje klimatyczne dla Polski na lata 2021-2030, które pokazują, że w przypadku danych dla stycznia w żadnym ze scenariuszy średni miesięczny wzrost temperatury nie jest niższy niż 1 stopień Celsjusza. W bardziej odległej perspektywie roku 2090 może on sięgnąć nawet 3,9 stopnia.​

„Istotną wspólną cechą dla obydwu wariantów jest większy wzrost wartości średnich temperatur w miesiącach zimowych (grudzień, styczeń, luty), niż miesiącach pozostałych" – ostrzegają autorzy raportu.​

W tym kontekście inwestycje w fabryki śniegu, systemy sztucznego naśnieżania oraz kryte stoki stają się nie luksusem, ale koniecznością dla przetrwania branży. Paweł Sibik, kierownik ds. obiektów sportowych w COS Duszniki-Zdrój, podkreśla: „W dzisiejszych czasach wydaje mi się, że takie fabryki są nieodzowne".​

Finansowanie i wsparcie publiczne

Znaczna część największych inwestycji narciarskich w Polsce jest finansowana z udziałem środków publicznych. Program Ministra Sportu i Turystyki w ramach inwestycji o szczególnym znaczeniu dla sportu przekazał ponad 42 miliony złotych dotacji dla Grupy PKL na modernizację tras w Szczawnicy i na Jaworzynie Krynickiej.​

Polski Fundusz Rozwoju (PFR), jako pośredni właściciel Grupy PKL, odgrywa kluczową rolę w finansowaniu dużych projektów infrastrukturalnych. PFR był współinwestorem m.in. kolei gondolowej w Solinie (110 mln zł) oraz planowanych modernizacji na Kasprowym Wierchu (400 mln zł).​

Prywatni inwestorzy również odgrywają istotną rolę. Słowacka firma Tatry Mountain Resorts zainwestowała już 65 milionów euro w Szczyrk Mountain Resort i planuje kolejne 10 milionów. Deweloper Wacław Prorok przygotowuje się do budowy krytego stoku w Babicy za ponad 100 milionów złotych.​

Wpływ na turystykę i lokalną gospodarkę

Inwestycje w ośrodki narciarskie mają bezpośrednie przełożenie na rozwój turystyki i lokalnej gospodarki. Przykład Soliny jest tu szczególnie wymowny – od momentu uruchomienia kolei gondolowej ruch turystyczny w okolicy wzrósł o 20% w porównaniu do ostatniego roku przed pandemią. Samorząd gminy Solina szacuje, że w 2025 roku ten malowniczy zakątek Bieszczadów odwiedzi łącznie blisko 1,5 miliona turystów.​

Inwestycja PKL i PFR stała się kołem zamachowym dla lokalnej gospodarki, stymulując rozwój bazy noclegowej, gastronomicznej i usługowej. Podobne efekty można zaobserwować w innych regionach – rozwój Szczyrku, Białki Tatrzańskiej czy Jaworzyny Krynickiej przyciąga nowe inwestycje hotelowe, restauracje oraz centra rozrywki.​

Burmistrz Muszyny Jan Golba, komentując odrzucenie projektu kompleksu narciarskiego w Szczawniku, podkreślił: „Stacja narciarska to nie tylko wyciągi - to praca, usługi, nadzieja na przyszłość". Jego słowa oddają znaczenie, jakie infrastruktura narciarska ma dla małych górskich gmin.​

Wyzwania środowiskowe i społeczne

Intensywny rozwój ośrodków narciarskich spotyka się również z krytyką ze strony organizacji ekologicznych i części społeczności lokalnej. Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska blokowały lub utrudniały realizację kilku znaczących projektów, powołując się na konieczność ochrony przyrody i korytarzy ekologicznych.​

Przykład wyciągu Goryczkowego w Dolinie Goryczkowej pokazuje, jak decyzje sądowe mogą wpłynąć na los inwestycji. WSA w Krakowie uchylił decyzję środowiskową, argumentując między innymi tym, że w dwóch ostatnich sezonach zimowych wyciąg nie był uruchomiony z powodu braku śniegu, co w połączeniu z prognozami klimatycznymi podważa sens modernizacji w chronionym obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego.​

Podobnie projekt kompleksu narciarskiego w Szczawniku (gmina Muszyna) został zablokowany przez RDOŚ w Krakowie ze względu na ochronę siedlisk wilków i rysi. Z drugiej strony, projekt krytego stoku w Babicy uzyskał pozytywną decyzję środowiskową, co pokazuje, że przy odpowiednim planowaniu możliwe jest pogodzenie rozwoju turystyki z ochroną środowiska.​

Przyszłość polskiego narciarstwa

Polskie ośrodki narciarskie stoją przed podwójnym wyzwaniem: z jednej strony muszą sprostać rosnącym oczekiwaniom turystów przyzwyczajonych do alpejskich standardów, z drugiej strony muszą dostosować się do zmieniającego się klimatu, który skraca sezony śnieżne i wymusza inwestycje w sztuczne naśnieżanie.

Projekty takie jak fabryki śniegu w Zieleńcu czy całoroczny kryty stok w Babicy pokazują, że branża przechodzi transformację w kierunku niezależności od warunków pogodowych. Inwestycje w koleje gondolowe (Solina, plany w Białce Tatrzańskiej) podkreślają trend w kierunku całorocznej oferty turystycznej, która nie ogranicza się tylko do sezonu zimowego.​

Najbardziej ambitne wizje, jak tunel pod Śnieżką, pokazują również, że polscy samorządowcy i inwestorzy myślą kategoriami międzynarodowej konkurencji i chcą tworzyć obiekty o europejskiej, a nawet światowej randze. Choć wiele z tych projektów może wydawać się szalonymi, historia rozwoju infrastruktury turystycznej w Europie pokazuje, że to właśnie takie odważne wizje często zmieniają oblicze całych regionów.​

Kluczowe wnioski:

1. Wartość inwestycji w polskie ośrodki narciarskie przekracza już miliard złotych, z projektami od 10 mln zł (fabryki śniegu) do 400 mln zł (Kasprowy Wierch)​

2. Grupa PKL i Polski Fundusz Rozwoju są głównymi graczami w transformacji polskiego narciarstwa, realizując inwestycje o wartości ponad 800 mln zł​

3. Zmiany klimatyczne wymuszają inwestycje w technologie niezależne od pogody – fabryki śniegu, kryte stoki, całoroczne koleje​

4. Projekty "szalone" (tunel pod Śnieżką, najdłuższy kryty stok na świecie) pokazują ambicje polskiej branży narciarskiej i chęć konkurowania z alpejskimi kurortami​

5. Ekologia kontra rozwój – część projektów (Szczawnik, Dolina Goryczkowa) została zablokowana przez ochronę środowiska, co pokazuje rosnące napięcie między rozwojem turystyki a ochroną przyrody​

6. Efekt ekonomiczny – inwestycje w ośrodki narciarskie generują wzrost ruchu turystycznego o 20% i tworzą nowe miejsca pracy w lokalnych społecznościach​

Polska branża narciarska przechodzi okres bezprecedensowej transformacji, która ma szansę zmienić krajobraz zimowej turystyki w naszym kraju. Najbliższe lata pokażą, które z ambitnych projektów zostaną zrealizowane, a które pozostaną w sferze wizji.

Lista źródeł do raportu o inwestycjach w polskich ośrodkach narciarskich