Rekordy szwajcarskich kolei linowych
Wybierając się na narty (latem też) do Szwajcarii, warto odwiedzić jedną z rekordowych kolei. Szwajcarzy mają czym się pochwalić, w wielu rankingach zajmują pierwsze miejsca nie tylko w kategoriach największa, najdłuższa. Wiele ze szwajcarskich rozwiązań wyznacza światowe trendy w dziedzinie ekologii, zrównoważonego rozwoju i odnawialnych źródeł energii.
Najwyżej położoną koleją gondolową w Szwajcarii jest trzylinowa kolejka gondolowa na Mały Matterhorn. Jej górna stacja znajduje się na wysokości 3821 m n.p.m. Otwarta w 2018 roku kolej „3S” na "Matterhorn glacier ride" z dwudziestoma pięcioma dwudziestoośmioosobowymi gondolami jest też najwyższą tego typu kolejką na świecie. Pobliska kolejka Matterhorn Glacier Ride wywozi pasażerów na wysokość 3.899 metrów. Najniżej położoną kolejką linową w Szwajcarii jest kolejka linowa Locarno-Madonna del Sasso: różnica wysokości między stacją początkową (207 m n.p.m.) a szczytem wynosi 173 m.
W Samnaun działa największa kabina w Szwajcarii. Przewozi 180 osób na dwupiętrowej kolejce Alp Trider.
Zermatt Bergbahnen AG jest największym przedsiębiorstwem kolejki linowej w Szwajcarii z przychodami w wysokości 60 milionów franków. Bergbahnen Engelberg-Trübsee-Titlis AG zajmuje drugie miejsce z kwotą około 40 mln franków (dane z 2013 r.).
Dwa 8-osobowe wyciągi krzesełkowe Les Crosets - Marcheuson (Télé Champéry - Crosets Portes du Soleil SA) i Prodalp - Prodkamm (Bergbahnen Flumserberg AG) są urządzeniami o największej przepustowości w Szwajcarii: 4000 pasażerów na godzinę.
Najbardziej stroma kolejka linowa na świecie (do 110% nachylenia) wspina się z Schlatti (Muotathal) do górskiej wioski Stoos. Dzięki automatycznemu systemowi wyważania kabiny pasażerskiej pasażerowie nie odczuwają zmieniającego się nachylenia.
Najbardziej „oblegane” koleje w ośrodkach narciarskich to:
- Ruinettes-Attelas Funitel w Verbier (1,4 mln pasażerów rocznie),
- kolejka gondolowa Engelberg-Trübsee (1,3 mln),
- kolejka gondolowa Zermatt-Furi (1,2 mln),
- kolejka krzesełkowa Seebli-Sternen w ośrodku Hoch-Ybrig (1,1 mln).
Najdłuższe, największe, najszybsze, naj...
- Najkrótsza trasa kolei linowej to Marzili w Bernie: 105 metrów.
- Najdłuższa trasa kolejki linowej z Zermatt na Klein Matterhorn liczy 9482 metrów i podzielona jest na cztery odcinki.
- Najdłuższa, poruszająca się bez przerwy kolejka linowa z Grindelwald do Männlichen ma długość 6240 metrów.
- Najdłuższy jednoodcinkowy odcinek kolejki linowej z Sierre do Crans-Montana (kolejka linowa) ma długość 4191 metrów.
- Najdłuższy odcinek kolejki linowej w jednym odcinku biegnie z Laax do Crap Sogn Gion i mierzy 4168 metrów.
- Najdłuższym wyciągiem narciarskim w Szwajcarii jest wyciąg na lodowiec Gandegg w Zermatt o długości 2991 metrów.
- Najdłuższy wyciąg krzesełkowy znajduje się w Sedrun i biegnie 2900 metrów pomiędzy Mulinatsch i Cuolm Val.
- Najwyższą wieżą Szwajcarii jest Hohtällibahn w Zermatt. Ma 94 metry wysokości i składa się w sumie z 9445 elementów, które są przymocowane za pomocą 18 000 śrub.
- 11.674 stopnie schodów awaryjnych kolejki linowej Mülenen-Niesen Kulm prowadzą na wysokość 1.642 metrów. Klatka schodowa jest dostępna dla zwiedzających podczas imprez okolicznościowych.
Nostalgia, nowoczesność i ekologia
Kolejka linowa Interlaken-Heimwehfluh to powiew nostalgii: oryginalna instalacja działa od 1906 roku-bez żadnych modyfikacji.
Koleje transportują również towary. Kolejka linowa Betten-Bettmeralp jest jedyną instalacją w Szwajcarii, która transportuje śmieciarki.
Najbardziej przyjazna dla środowiska instalacja działa we Fryburgu. W kolei linowej Neuveville-St-Pierre ściekam są używane jako balast.
Najszybsza kolej linowa w Szwajcarii - Urdenbahn - kursuje z prędkością 12 metrów na sekundę między Hörnli (Arosa) a Urdenfürggli (Lenzerheide). Kable Urdenbahn o średnicy 76 milimetrów są również największymi, jakie kiedykolwiek zastosowano w linowych systemach transportu pasażerskiego.
Pierwszy orczyk zasilany w całości energią słoneczną znajduje się w Tenna w Graubünden (start w grudniu 2011), natomiast pierwsza kolejka gondolowa zasilana w 100% energią słoneczną (2012) znajduje się w Toggenburg, łącząc Wildhaus z Alp Gamplüt.
Kolejka linowa Staubernbahn jest pierwszą na świecie kolejką linową niezależną od zewnętrznego zasilania. Gallen Rheintal z Alpstein. Energia elektryczna jest dostarczana przez akumulator zasilany przez własne panele słoneczne systemu, który działa od 2018 roku.
Szwajcarska fantazja i upór
Nie jest jeszcze pewne, czy będzie to rekord, ale cel jest bardzo ambitny: ekonomista z Zurychu Roger Gfrörer jest zapalonym narciarzem, który chce odkryć jak najwięcej z około 2.150 ośrodków narciarskich na świecie. Zjeździł na nartach już 600 z nich (na początku 2020 r.) i prowadzi blog (w języku niemieckim) na temat swojej trasy (grandeboucle.blogspot.ch). Roger w 2018 odwiedził Polskę i jeździł w Świeradowie i Karpaczu - 26. Januar 2018: Polski: Świeradów Zdrój ud Karpacz.
Zermatt Matterhornexpress (fot. seilbahnen.org)