Skip to main content

Start w snowboardcrossie.

Autor: |
Trasa snowboardcrossu
Trasa snowboardcrossu

Ten artykuł jest przeznaczony dla znakomitych snowboardzistów, dla tych, którzy doskonale opanowali jazdę zarówno szybką jak i elementy freestylu i obecnie zastanawiają się, czy nie spróbować swoich sił w zawodach. Oto kilka wskazówek, jak przygotować się do startu w snowboardcrossie (przypis 1), jednej z najtrudniejszych i chyba najniebezpieczniejszej konkurencji snowboardowej.

Jak się przytować i jaką taktykę obrać by wygrywać z najlepszymi...

TRENING - ZASADY, METODY, FORMY I ŚRODKI
Każdy trening musi podlegać pewnym zasadom. Jak we wszystkich innych dyscyplinach należy uwzględnić zasady dydaktyczne (świadomości i aktywności, poglądowości, systematyczności, dostępności, trwałości), a także zasady specyficzne, odnoszące się tylko do treningu sportowego. Są to: zasada specjalizacji, stałego wzrostu obciążeń treningowych, ciągłości treningu, cykliczności treningu, zmiennego charakteru obciążeń, jedności wszechstronnego i specjalnego przygotowania i informacji o treningu. Choć początek może brzmieć bardzo skomplikowanie, chodzi głównie o to, by:
- wiedzieć, co robimy i w jakim celu.
- wykonywać wszelkie działania systematycznie, zwiększając stopniowo obciążenia i trudność ćwiczonych elementów.

Jeśli chodzi o przygotowanie przed sezonem, tzw. suchą zaprawę, jest ono takie samo jak np. u narciarzy alpejczyków. W pierwszej kolejności należy pracować nad wytrzymałością i wytrzymałością siłową, następnie nad siłą, siłą ukierunkowaną, szybkością i dynamiką. Należy też spędzić odpowiednią ilość dni na śniegu. Dla profesjonalistów powinno to być około czterdzieści - pięćdziesiąt dni przed pierwszym startem. W przypadku amatorów - ilość dni na stoku zależy oczywiście od naszych możliwości finansowych, ale dobrze jest spędzić przynajmniej tydzień na śniegu, zanim zabierzemy się za specjalistyczny trening. SBX najlepiej trenować na specjalnych torach do snowboardcrossu. Wybudowanie takiego toru jest jednak bardzo pracochłonne i kosztowne, więc na ogół korzysta się także z boarderparków. Są to specjalnie wyznaczone miejsca, dostępne ogółowi jeżdżących, z dużą ilością różnego rodzaju skoczni, muld (fal), garbów itp. budowli.

W SBX pojawiają się zarówno elementy freestylowe jak i zjazdowe. Te pierwsze można trenować na pajpie <font size="1">(przypis 2)</font> lub na skoczni, a te drugie podczas slalomu równoległego, czy slalomu giganta. Uprawiając te dyscypliny można zarazem dobrze przygotować się do zawodów w snowboardcrossie.

Większość zawodników traktuje starty w SBX jako dodatek do startów w innych konkurencjach, tj. slalomie równoległym, slalomie gigancie, halfpipe lub straigh jumpie (skoki). Specjalistów startujących tylko i wyłącznie w SBX jest niewielu.

W treningu na śniegu należy szczególnie zwrócić uwagę na tzw. "wyjeżdżenie". Teningi należy zacząć od luźnej jazdy, bez żadnych konkretnych zadań treningowych. Dopiero po okresie adaptacji można wprowadzać zadania mające na celu udoskonalenie i ugruntowanie techniki jazdy. Zaleca się, by w czasie treningu zawodnik jeździł na desce, na której startuje lub na bardzo do niej podobnej. Dopiero po kilku dniach rozjeżdżenia i po opanowaniu sprzętu, można zacząć treningi na konkretnych przeszkodach. Można tu zastosować metodę analityczną. Na przykład, na jednym treningu zawodnik przejeżdża tylko przez szereg muld, "pralkę", a na następnym ćwiczy tylko skręty na bandach. Gdy tylko istnieje taka możliwość dobrze jest po kilku takich treningach przejechać trasę snowboardcrossu. Ważne, żeby cały przejazd SBX był płynny, dlatego należy połączyć przejazd po różnych przeszkodach. Trenujący musi nie tylko szybko, płynnie i w miarę bezpiecznie pokonywać pojedyncze przeszkody, ale musi także umieć połączyć je ze sobą. Jest to skomplikowane, wymaga bowiem zmiennej pracy mięśniowej. Najpierw przejeżdża się płynnie po łuku, czyli po skręcie na bandzie, a potem nagle pojawia się pralka, a zaraz za nią skok lub basen z wodą. Jedną przeszkodę należy przeskoczyć, a inną przejechać jak najszybciej bez utraty kontaktu deski ze śniegiem.

Oprócz treningów na śniegu należy w czasie całego sezonu przeprowadzać również treningi dodatkowe, służące I podtrzymaniu poziomu wytrenowania, I który uzyskało się w okresie przygotowawczym. Warto jest korzystać z siłowni, należy przeprowadzać treningi na rowerze lub biegowe.

Technika przejazdu
Najważniejszą rzeczą jest bardzo dokładne oglądnięcie trasy i zapamiętanie jej. Należy kojarzyć kolejność przeszkód, wiedzieć jakie pułapki są na trasie i być na wszystko przygotowanym. Dopiero wtedy ma się szansę na końcowy sukces, czyli wygranie zawodów.

Przejeżdżanie garbów
Garby są bardzo przyjemną częścią snowboardercrossu i w dziewięciu na dziesięć przypadków startu w SBX można je spotkać. Z reguły są budowane na trasie w miejscach, gdzie można zwiększać prędkość w celu wyprzedzenia innych zawodników lub zyskania przewagi nad innymi snowboarderami. Warto więc dobrze przejeżdżać po garbach. Oto kilka wskazówek jak tego dokonać:
- Należy trzymać deskę na tyle prosto i płasko na ile jest to możliwe. Innymi słowy: nie powinno się jechać na krawędzi. Krawędziowanie podczas przejeżdżania garbów może zaburzyć rytm i równowagę, co prowadzi do wywrotek. Należy więc trzymać deskę na garbach płasko, co pomoże w nabraniu rozpędu i wygenerowaniu prędkości.
- Podczas jazdy środek ciężkości powinien znajdować się nad centralną częścią deski. Jest to pomocne w utrzymaniu rytmu i równowagi. Gdy dodatkowo tylna ręka będzie się znajdować blisko tyłu deski utrzymanie centralnego stania na desce będzie łatwiejsze.
- Chociaż dla wielu snowboardzistów, zawłaszcza jeżdżących freestyle może pojawić się chęć wykonania olie <font size="1">(przypis 3)</font> i wybicia się z garbu, dla szybkości przejazdu znacznie lepiej jest wykonać "pompowanie" nogami, by ,osiągnąć większy rozpęd.

Tak więc garby należy przejeżdżać w następujący sposób:

1. Najeżdżając na czubek garbu należy utrzymywać zwartą pozycję. Zgięte kolana powinny prawie dotykać klatki piersiowej, a ręce śniegu.

2. Zjeżdżając z garbu, należy energicznie się wyprostować i ponownie ugiąć nogi (pompowanie), co powoduje wytworzenie prędkości. Od odejścia od zwartej pozycji aż do stania na desce wytwarza się taką prędkość jaka jest w danej chwili potrzebna. Należy również pracować rękami. Przez podniesienie ich, nawet ponad głowę, utrzymuje się równowagę i odpowiedni rytm, Te dwa kroki należy powtarzać na każdym garbie.

Jeżeli zawodnik już dosyć pewnie przejeżdża garby może spróbować przeskoczyć przez kilka z nich zamiast pompować każdy garb. Jest to dużo szybszy sposób pokonywania przeszkód, ale też bardziej niebezpieczny. Należy pamiętać, że przeskakując garby wytwarza się większą prędkość, trzeba więc być przygotowanym na następne przeszkody, które wtedy należy pokonać znacznie szybciej. Upadek na garbach może być nie tylko bolesny, ale spowoduje, że straci się szybkość. Podczas oglądania trasy należy zdecydować, czy przeskakiwać przez garby, czy raczej przejeżdżać. Tym bardziej, że upadek może kosztować znacznie więcej niż tylko wygranie bądź przegranie wyścigu, ale również grozić kontuzją, uniemożliwiającą dalsze starty.

Zawodnik musi pamiętać, że garby są różne. Ważne, by podczas oglądania sprawdził jakie są odstępy pomiędzy poszczególnymi garbami i by w czasie jazdy dokładnie odtwarzał obraz muld, przez które chce przeskoczyć.

Skręty na bandzie i korkociąg.
Skręty na bandzie i korkociąg są z reguły podczas oglądania w ogóle nie dostrzegane na trasie snowboardcrossu, ponieważ są podstawowym elementem każdej trasy. Jeśli zawodnik czuje się na nich komfortowo i potrafi je przejechać bez straty prędkości od ich początku do końca, może to dać wiele satysfakcji startującemu oraz przyczynić się do jego końcowego sukcesu. Dlatego warto skupić się także nad treningiem przejazdu band.

Jeżdżenie na banked turns (skrętach na bandach) jest bardzo podobne do normalnego backside'u lub frontside'u <font size="1">(przypis 4)</font>, który zawsze robi się podczas jazdy na desce snowboardowej. Istnieje jednak różnica: tor jazdy po zakręcie wznosi się w górę, dlatego najważniejszą rzeczą jest utrzymanie rozpędu i przejechanie płynnie po bandzie. Najpierw należy opanować skręt w jedną stronę, potem powtórzyć w drugą. Dopiero po opanowaniu pojedynczych skrętów można łączyć je i przejeżdżać po kilka band naraz. Z elementem tym zawodnicy o odpowiednich umiejętnościach jazdy nie powinni mieć już problemów. Jeżeli snowboarder opanuje w odpowiednim stopniu jazdę po bandach, będzie umiał zawsze utrzymać pierwszą pozycję. Na pewno jednak zdarzy się sytuacja, gdy będzie jechał za kimś lub będzie w trudnej sytuacji (trzecia pozycja, gdy dwóch awansuje lub czwarta pozycja, gdy przechodzi dalej trzech zawodników). W takiej sytuacji należy wykorzystać poniższe wskazówki:

- Zanim zacznie się jechać po bandzie należy wyobrazić sobie swoją własną linię jazdy. Powinno się zapamiętać ułożenie bramek, zarówno w dzień eliminacji jak i w dzień zawodów (jeżeli konkurencja trwa kilka dni). Pomoże to w uniknięciu dyskwalifikacji.

- Ważne jest, aby zawsze patrzeć w przód na bandę, po której się jedzie, i na kolejne nadchodzące przeszkody, skręty na bandach lub korkociągi.

- Należy pamiętać, że najszybciej przejeżdża się po najprostszej drodze. Niekoniecznie jazda najwyższą częścią bandy będzie najszybszą trasą, choć tak mogłoby się wydawać i jazda tą trasą wydawałaby się wygodna.

- W czasie skrętu należy stać nisko na nogach. Pozwoli to utrzymać równowagę i prędkość. Ważne jest, by cały czas być skoncentrowanym. Pomoże to w szybkim podejmowaniu decyzji i jeśli zawiedzie plan "A" (zawodnik nie jest na pierwszej pozycji) można wykonać manewr wymijający. Jeżeli jeden zawodnik pojedzie dołem bandy, inny, który chce go wyprzedzić, powinien obrać trasę albo powyżej niego albo jeszcze niższą częścią skrętu.

- W przypadku wywrotki nie wolno panikować, należy jak najszybciej podnieść się i kontynuować jazdę. Trzeba wziąć pod uwagę, że ciągle ma się szansę, nabrać prędkości i wyprzedzić później kogoś na trasie.

Przejeżdżanie progów
Przejeżdżanie progów jest bardzo podobne do jazdy po garbach. Tuż przed wjazdem na próg należy zejść nisko na nogach. Obniżenie pozycji następuje zarówno w stawach biodrowych, kolanowych jak i w skokowych, a także należy pochylić cały tułów w przód, w dół. W ten sposób obniża się środek ciężkości i łatwiej można utrzymać równowagę. Zjeżdżając z progu prostuje się nogi i tułów dla utrzymania kontaktu deski ze śniegiem.

Skoki , basen
Gdy deska zachowuje kontakt ze śniegiem, przejazd jest najszybszy. Na skoczniach nie jest to możliwe, ale warto tak skrócić skok jak tylko się da. Żeby zdusić skok postępuje się tak jak w przypadku jazdy po garbach lub progach. Zaleca się jednak ostrożność, np. w przypadku skoku na skoczni typu table jump <font size="1">(przypis 5)</font>. Gdy skok będzie za bardzo "zgaszony" można wylądować na płaskiej części skoczni i stracić prędkość, wywrócić się i ulec kontuzji. Basen z wodą trzeba bezwzględnie przeskoczyć, chyba, że komuś jest za gorąco i pragnie się ochłodzić. Warto jest przejechać kilka razy po trasie i wymierzyć sobie długość lotu i siłę wybicia.

Taktyka przejazdu
W zawodach SBX bardzo ważną rolę odgrywa taktyka. W eliminacjach sprawa jest prosta. Należy jechać jak najszybciej, by dostać się do finałów. W finałach rzecz przedstawia się inaczej. Choć miało się dobry czas wcale nie musi to oznaczać, że wygra się zawody. Bardzo często zawodnicy z dalszymi numerami (po eliminacjach otrzymuje się numer zgodny z miejscem zajętym w czasie eliminacji) przechodzą do kolejnych przejazdów.

Nie można opisać jednej konkretnej taktyki przejazdu. Zmienia się ona w zależności od następujących czynników:

- od tego z kim się jedzie

- w zależności od toru (trasy)

- od zachowania innych zawodników.

Startujący w SBX musi szybko myśleć i być przygotowany na każdą ewentualność.

Wielu zawodników uważa, że najważniejszy jest dobry start. Również wybór bramki startowej odgrywa dużą rolę. Czasami start jest tak ustawiony, że z jednego miejsca jest znacznie krótszy dystans do pierwszej przeszkody, przez co łatwiej można wyjść na prowadzenie. Czasami trzeba zaryzykować. Kto nie ryzykuje w SBX, ten nigdy nie będzie najlepszy.

Podczas jazdy najważniejszą rzeczą jest wybór trasy przejazdu. Gdy jedzie się na pierwszej pozycji, można jechać torem, który wydaje się najlepszy i najłatwiejszy. Natomiast gdy zawodnik zajmuje pozycję, która nie gwarantuje mu wejścia do finału (czyli trzecie miejsce w finale czwórkowym lub czwarta pozycja w finale szóstkowym), musi obrać inną trasę niż snowboardziści jadący przed nim. Np. jeśli zawodnicy na pozycjach pierwszej i drugiej wybiorą trasę przejazdu dolną częścią bandy, blisko tyczki, zawodnik zajmujący pozycję trzecią, która nie gwarantuje mu dalszej rywalizacji, powinien przejechać górną częścią bandy. Droga ta może okazać się szybsza, może też być bezpieczniejsza, jeśli nie naraża na kolizje, gdy pozostali zawodnicy wywrócą się. Na niektórych trasach jest wybudowana dodatkowa droga zwana "chicken round". Jest to łatwiejsza opcja przejazdu, jest ona jednak wolniejsza, bo tor jest dłuższy.

Bardzo ważne jest, by umieć zastosować swoją technikę i wyuczone ewolucje w konkretnej sytuacji, zarówno terenowej jak i taktycznej, a także w warunkach zmęczenia.

Czasem zdarza się sytuacja, że w jednym przejeździe startuje dwóch zawodników z tego samego klubu, dwóch kolegów. Mogą się oni umówić i zablokować najgroźniejszego rywala. Taka współpraca czasami jest możliwa i korzystna dla obu zawodników, jednak w końcowych rozgrywkach należy o niej zapomnieć i walczyć o jak najlepsze miejsce dla siebie. Należy umieć zmieniać taktykę w czasie jazdy: co przejawia się w możliwości twórczego odejścia od zaplanowanych schematów i wyborze najkorzystniejszych w danym momencie rozwiązań taktycznych.

Jednak zawsze najlepszą i najprostszą taktyką jest jazda tak szybka na ile to możliwe, ale w granicach rozsądku.

PREDYSPOZYCJE I NAJLEPSI ZAWODNICY
Snowboarderzy jeżdżący w SBX powinni być wszechstronni. Muszą dobrze pokonywać odcinki szybszej jazdy, pralki i bandy, ale muszą także umieć skakać przez garby, baseny i na dużych skoczniach. Zawodnik musi być odważny, nie bać się zaryzykować, ale także powinien znać swoje możliwości i nie przekraczać pewnych granic. Bardzo ważną cechą jest szybkie podejmowanie decyzji i umiejętności zmiany systemu taktycznego.

Dobrym zawodnikiem nigdy nie będzie osoba, która nie ma chęci do treningu ani woli walki. SBX - owiec nie może bać się jazdy z kilkoma osobami obok i ostrej walki na trasie.

Wśród mistrzów SBX są freestylowcy, alpejczycy oraz ci, którzy specjalizują się w tej dyscyplinie. Nie ma więc reguł, dotyczących najlepszych. W rozmaitych zawodach wygrywają przedstawiciele wszystkich nurtów snowboardingu. Parę lat temu zdobywcą Pucharu Świata F.I.S. był Ross Powers, zdobywca złotego medalu w halfpipe na Igrzyskach Olimpijskich w Salt Lake City. Często zawody w Boardercrossie wygrywają alpejczycy Nicolas i Philippe Conte oraz Ueli Kestenholz. Wśród najlepszych zawodników są od lat Francuz Xavier Delerue i Szwed Pontus Stahlkloo, którzy specjalizują się w SBX. Wśród pań jest podobnie. Duże sukcesy odnosi Maelle Ricker z Kanady, bardzo dobra zawodniczka freestylowa, ale również znakomicie spisująsię w tej dyscyplinie zawodniczki alpejskie: Karen Ruby i Sandra Farmand. Wielką gwiazdą na zawodach z serii Boardercross World Tour jest Norweżka Line Ostelvold, która z ogromną przewagą wygrywa większość zawodów. Klasą dla siebie jest zawodnik specjalizujący się w wielu niebezpiecznych dyscyplinach sportu - Shaun Palmer, który staruje zarówno w SBX, motocrossach, rowerowym downhillu i większość zawodów wygrywa.

SBX jest wprawdzie niezwykle emocjonujący, zarówno dla widzów jak i zawodników, ale jest niebezpieczną konkurencją. Upadki zdarzają się zarówno na treningach jak i na zawodach. Niektórzy zawodnicy mieli po kilka kontuzji i odnosili je w różnych warunkach i na różnych trasach. Tak naprawdę jedynym sposobem uniknięcia bólu jest nie startowanie w zawodach i oglądanie ich na ekranie telewizora. Ale jeżeli ktoś zdecyduje się brać udział w tej ciekawej konkurencji konieczne jest, by używał odpowiedniego sprzętu ochronnego.

Przypisy

1 Snowboardcross (w skrócie SBX) zwany też jest boardercrossem w specjalnej serii zawodów.

2 Halfpipe - potocznie.

3 Skok prosty na desce. Wybicie następuje z tylnej nogi.

4 Backside: skręt na tylnej krawędzi deski, Frontside: skręt na przedniej krawędzi deski

5 Skocznia o spłaszczonym kształcie

6 Eliminacje polegają na pojedynczym przejeździe przez trasę SBX-a. Najlepsi kwalifikują się do przejazdów fina/owych, które odbywają się czwórkami / szóstkami. Pierwsza dwójka / trójka z kolejnego przejazdu, przechodzi do następnej rundy i odbywa się kolejna eliminacja, aż do wyłonienia finałowej stawki zawodników.

Trasa snowboardcrossu Trasa snowboardcrossu
Trasa snowboardcrossu Trasa snowboardcrossu
Trasa snowboardcrossu Trasa snowboardcrossu
Garby na trasie Garby na trasie
Garby na trasie Garby na trasie
Garby na trasie Garby na trasie